Vlaams minister van Cultuur trekt meer dan 500.000 euro uit voor het doorgeven van vakmanschap  

De Vlaamse minister van Cultuur trekt 575.885,35 euro uit om 23 beurzen toe te kennen voor het doorgeven van vakmanschap in meester-leerlingtrajecten. Daarmee ondersteunt hij 23 meesters-vaklui en 35 leerlingen die samen een traject doorlopen. Zo worden kennis en vaardigheden doorgegeven aan het talent van de toekomst en gaan ze niet verloren.  

De meester-leerlingbeurzen passen in het beleid rond immaterieel erfgoed, het niet-tastbaar erfgoed dat in de hoofden en handen van mensen leeft. Immaterieel erfgoed is niet alleen waardevol maar ook uiterst kwetsbaar. Zo kan vakmanschap alleen levend worden gehouden door het over te dragen aan volgende generaties. 

Intensieve samenwerking 

Met de uitreiking van beurzen wil de minister, vaklui de kans geven om gedurende een langere periode - een paar maanden tot twee jaar - intensief samen te werken met één of meerdere leerlingen die bij hen in de leer gaan. Meester en leerling(en) werken hierbij in partnerschap en krijgen samen een beurs die hen toelaat om het tijdrovende proces van kennisoverdracht aan te gaan. Zo’n beurs bedraagt maximaal 30.000 euro. Zowel meester als leerling(en) ontvangen een deel van dat bedrag. ​ 

Divers vakmanschap in Vlaanderen en Brussel 

Vanaf volgend jaar zullen 23 gepassioneerde meesters, samen met 35 enthousiaste leerlingen, de handen uit de mouwen steken om hun unieke vakmanschap levend te houden. De geselecteerde beurstrajecten kennen een mooie spreiding over Vlaanderen en Brussel en bewijzen dat onze regio rijk is aan zeer divers vakmanschap. Het gaat om 1 beurs in Limburg, 1 beurs in Vlaams-Brabant, 5 beurzen in Antwerpen, 5 beurzen in Oost-Vlaanderen, 4 beurzen in West-Vlaanderen en 2 beurzen in Brussel.

Een aantal beurzen gaan naar beoefenaars van traditionele ambachten zoals zilversmeden, mandenvlechten en houtdraaien. Hierbij wordt vaak ook de link gelegd naar vandaag, want oude technieken leiden namelijk vaak tot innovatieve toepassingen en hedendaagse creatie. 

In onze streek is belangrijke knowhow aanwezig die nodig is om cultureel en bouwkundig erfgoed in stand te houden. De overdracht van dergelijke kennis is van cruciaal belang. Daarom worden er beurzen toegekend aan meester-leerlingtrajecten die focussen op het herstofferen van antieke meubelen en het draaiend houden van ons molenerfgoed. 

Bij deze beursronde gaat er veel aandacht naar natuur en ecologie. De minister van Cultuur kent beurzen toe aan meesters en leerlingen die zich inzetten voor de leiefruitteelt, het kweken van historische boomsoorten, de azaleateelt, het imkeren en het ossen drijven. Ook muziek en podiumkunsten vergeet hij niet, met beurzen voor onder andere het maken van cymbalen, de pianobouw, het vervaardigen van orgelboeken en de goochelkunst. ​ 

Meester-leerlingtraject in de kijker: nieuw leven voor eeuwenoude hovenierskunst leifruit kweken 

Dieter Dewitte is pomoloog. Al 25 jaar houdt hij zich gepassioneerd bezig met het enten, oculeren, snoeien en opkweken van fruitbomen. Eén van Dieters specialiteiten is het kweken van leifruitbomen. Dat zijn bomen waarvan de takken in horizontale richting worden geleid. Ze vormen een soort haag op stammen en zorgen voor privacy en zonwering. Het telen van leifruitbomen is een hovenierskunst die nut en schoonheid verenigt en een belangrijke plaats in de Vlaamse geschiedenis kent. Om het rijke ambacht van de leifruitkweek levend te houden, deelt Dieter zijn kennis en kunde met Paulien Vanhauwere, Lut Luytens en Paul-Emile Dewulf. Zij gaan 20 maanden bij hem in de leer. In die periode zullen ze de verschillende aspecten van het vakmanschap ontdekken zoals, de selectie van fruitrassen, ent- en oculeertechnieken, kennis van onderstammen, snoeitechnieken, leidtechnieken en het onderhoud van de leifruitbomen. 

Contact: 

Terugblik op meester-leerlingtrajecten van de voorbije 3 jaar 

De Vlaamse minister van Cultuur investeerde de voorbije drie jaar zo’n 1,7 miljoen euro in het doorgeven van vakmanschap. In totaal ontvingen 66 meester-leerlingtrajecten een beurs. Daarmee konden 66 meesters en 102 leerlingen aan de slag. Op die manier werd een brede waaier aan vakmanschap doorgegeven, niet alleen traditionele ambachten zoals glasblazen of smeden maar ook podiumkunsten, beeldende kunsten, landbouwtechnieken en tradities rond zang en poëzie. Dankzij de beurzen konden ook heel wat meesters en leerlingen de stap zetten naar het ondernemerschap. ​ 

De voorbije drie jaar werden er 202 beursaanvragen ingediend. Die grote interesse in de meester-leerlingbeurzen toont dat er in Vlaanderen veel belangstelling is voor vakmanschap met wortels in traditie. Die waardering voor vakmanschap sluit perfect aan bij onze tijdsgeest. We zoeken naar duurzame alternatieven voor massaproductie en erkennen de kwaliteit van lokale en handgemaakte producten. ​ 

De toekomst: Vlaamse overheid onderzoekt hoe ze het vakmanschap nog beter kan ondersteunen 

Volgend jaar is er geen beursronde voorzien. De Vlaamse overheid wil onderzoeken hoe ze in de toekomst het vakmanschap nog beter kan ondersteunen om vaklieden dat extra duwtje in de rug te geven. Sowieso staat het vast dat vakmanschap een belangrijke plaats blijft innemen binnen het immaterieel erfgoedbeleid in Vlaanderen. ​ 

Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon: “Vlaanderen staat bekend om zijn vakmanschap. Het gaat om kennis en vaardigheden, met wortels in tradities, die leven in de hoofden en handen van mensen. Om dat vakmanschap levend te houden moeten onze meesters het kunnen doorgeven aan nieuwe generaties vaklui. Die kennisoverdracht wil ik ondersteunen met de meester-leerlingbeurzen voor het doorgeven van vakmanschap. Investeren in vakmanschap als immaterieel erfgoed is niet alleen investeren in ons verleden, maar vooral in onze toekomst. Zo blijft Vlaanderen zich ontwikkelen als toonaangevende regio en thuisbasis van creatieve makers.” ​  

Een volledig overzicht van de toegekende beurzen vindt u in de bijlage.  ​ 

Contact 

Heeft u vragen voor het kabinet van Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon? Neem dan contact op met woordvoerder Olivier Van Raemdonck via olivier.vanraemdonck@vlaanderen.be of 0470 99 91 01. ​ 

Heeft u vragen voor het Departement Cultuur, Jeugd en Media? Neem dan contact op met Mattijs Deraedt, adjunct-woordvoerder van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, via mattijs.deraedt@vlaanderen.be of 02 553 42 89. ​