Gentse Feesten en Pelgrimstafel in Sint-Julianusgasthuis erkend als immaterieel erfgoed

De Vlaamse minister van Cultuur ​ plaatst twee nieuwe elementen op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed: de Gentse Feesten en de Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis in Antwerpen.

De Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geeft een overzicht van ons niet-tastbaar erfgoed: onze kennis, gewoontes, gebruiken en praktijken die ‘geborgen’ worden. Borgen is zorgen: het is bewust actie ondernemen om mensen kennis te laten maken met het erfgoed zodat nieuwe generaties zin krijgen om eraan bij te dragen. De minister van Cultuur voegt nu twee nieuwe elementen toe aan die Inventaris: de Gentse Feesten en de Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis.

De Gentse Feesten: een van de grootste culturele volksfeesten in Europa

De Gentse Feesten zijn een van de grootste culturele volksfeesten in Europa. Elk jaar in juli – met uitzondering van de coronajaren – wordt de Gentse binnenstad tien dagen lang één groot feestterrein. De eerste Feesten vonden plaats in 1843, toen het stadsbestuur besloot om alle bestaande feesten samen te voegen tot “eene jaerlyksche Gemeente Feest”. Op die manier wou de burgerij het werkverzuim door de talrijke wijkfeesten en kermissen indammen. Na de wereldoorlogen en met de opkomst van nieuwe vrijetijdsmogelijkheden in de jaren 50 en 60 raakten de feesten in het slop. ​

Eind jaren 60 werden de Gentse Feesten, onder impuls van culturele figuren zoals volkszanger en beeldhouwer Walter De Buck, nieuw leven ingeblazen. Met een gevarieerd, volks en creatief aanbod van onder andere volksmuziek, jazz, mime en dans startte de heropleving van de Feesten. Door de eigentijdse aanpak transformeerden de Feesten tijdens de volgende decennia tot het succesverhaal dat ze nu zijn. ​

De Gentse Feesten is vandaag een spectaculair evenement met een diverse activiteitenwaaier dat jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers trekt. Met de erkenning als immaterieel cultureel erfgoed moedigt de Vlaamse minister van Cultuur de stad en de organisatoren aan om de Gentse Feesten als collectieve en diverse cultuurbeleving op een duurzame wijze verder uit te bouwen.

Schepen van Feesten & Evenementen Annelies Storms: “Ik ben heel fier op de erkenning van de Gentse Feesten als immaterieel cultureel erfgoed. Het is een geweldige blijk van waardering voor iedereen die zich al jaren met hart en ziel inzet voor de Gentse Feesten, ons cultureel volksfeest. De Gentse Feesten zitten in het DNA van de Gentenaars, velen groeien ermee op en hebben de goesting en intentie om hun Feesten een sterke toekomst te geven.”

Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis: symbolisch avondmaal voor bejaarden

Elk jaar wordt in het Sint-Julianusgasthuis in Antwerpen een Pelgrimstafel georganiseerd. Op Witte Donderdag wordt de tafel in de kapel gedekt en 's avonds worden twaalf alleenstaande bejaarden uitgenodigd om samen te dineren. Er worden enkel visgerechten geserveerd, want het is vastentijd. Het aantal genodigden is symbolisch en verwijst naar de twaalf apostelen en het Laatste Avondmaal. De traditie is eeuwenoud. Volgens de legende vindt ze haar oorsprong in de 16e eeuw toen een kapitein van het Spaanse bezettingsleger het gasthuis een geldsom naliet om arme lieden een maaltijd te schenken. ​

Het delen van eten is een teken van barmhartigheid en naastenliefde dat het Sint-Julianusgenootschap ook in deze tijden wil benadrukken. De Pelgrimstafel herinnert er ook jaarlijks aan dat er vandaag de dag nog veel armoede en eenzaamheid is.

Het Sint-Julianusgasthuis is een van de oudste gebouwen in Antwerpen en herbergt verschillende historische objecten en relikwieën. In de kapel waar de pelgrimstafel wordt gedekt is ook de befaamde kunstgalerij De Zwarte Panter gehuisvest. Op die manier brengt de Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis onroerend, roerend en immaterieel erfgoed samen. De traditie is duidelijk stevig geworteld in het verleden maar blijft ook in het heden en de toekomst maatschappelijk relevant. ​

Vlaams minister van Cultuur: "De Gentse Feesten en de Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis zijn twee unieke voorbeelden van immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. Samen geven ze ook perfect de diversiteit weer van het levend erfgoed in onze regio, daarom wil ik beide graag officieel erkennen met een plaats op de Inventaris Vlaanderen."

Heeft u vragen voor het kabinet van Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon? Neem dan contact op met woordvoerder Olivier Van Raemdonck via olivier.vanraemdonck@vlaanderen.be of 0470 99 91 01.

Heeft u vragen voor het Departement Cultuur, Jeugd en Media? Neem dan contact op met Mattijs Deraedt, adjunct-woordvoerder van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, via mattijs.deraedt@vlaanderen.be of +32 (0)2 553 42 89.

Heeft u vragen in verband met de Gentse Feesten? Neem dan contact op met Daan Nelen, woordvoerder van Schepen van Feesten & Evenementen Annelies Storms, via daan.nelen@stad.gent of 0479 31 22 51.

Heeft u vragen voor het Sint-Julianusgasthuis in Antwerpen? Neem dan contact op met Christophe Coen, lid van de Koninklijke vzw Sint-Julianusgasthuis, via c.coen@dyck.be of 0486 46 13 48.